Ortopedi

Pesekinovarus

Pesekinovarus (clubfoot)(Yonca ayak): Doğuştan olan bir ayak deformitesidir. Bu ayak problemi tek başına olabileceği gibi, başka problemlere eşlikte edebilir. Ayakta içe dönme,bilekten bükememe, topuğun yukarıda olması problemi vardır.Bin çocuktan 1-2 sinde görülür.Erkekte kızların 2 katı fazla görülür. Sebeb olarak anne karnında maruz kalınan mekanik basınç. ayak kıkırdak gelişim problemleri,sinir lezyonları suçlanmıştır. Teşhisi çok  kolaydır. Deformite doğumdan itibaren belirgindir. Doğuştan olan formu ile pozisyona bağlı olanı ayırdetmek önemlidir. Derhal hiç gecikmeden , hemen doğduğu gün ortopediste başvurmalı. Çünkü tedavideki gecikme önemli problemlere yol açar. Hemen hastanın grafileri çekilmeli, deformiteler sınıflandırılıp düzeltici alçılara başlanmalıdır. Düzeltici alçılardan sonra rijit vakalarda ameliyat gerekebilir. Ancak hastanın takibi oldukça önemlidir. Kemik gelişimi tamamlanıncaya kadar hekim kontrolünde olmalı. Günümüzde en geçerli ve başarılı sonuç Ponseti yöntemiyle tedaviden alınmaktadır.

PONSETİ YÖNTEMİYLE TEDAVİ 

 Ponseti yöntemi , P.E.V. de alçılama ve sonrasında aşiloplasti yapılan başarı oranı oldukça yüksek bir tedavi yöntemidir. Nüks oranı oldukça düşüktür. Bu yöntemde  alçılama konusuna hakim tecrübeli bir ortopedistle başarı oranı artmaktadır.

Doğuştan Kalça Çıkığı

1 : Doğuştan Kalça Çıkığı (DKÇ) :

(Gelişimsel Kalça Çıkığı) :  Kalça ekleminin bozuk olarak gelişmesini ifade eder.Burada Femur başı (uyluk kemiğinin başı) ile asetabulum (uyluk kemiğinin başının içine yerleştiği yuva) arasında anatomik bir uyumsuzluk söz konusudur. İki tipi vardır.

a-Teratojenik tip: DKÇ lerin %2-5 ini kapsar. İntrauterin hayatta kalça çıkıklığı vardır Prognozu kötüdür.Tedavisi daha sorunludur.

b-Tipik çıkık: DKÇ lerin %95-98 ini kapsar. İntrauterin hayatta genellikle çıkık yoktur. 

Her iki kalçanın normal anatomisi Kalça ekleminin yandan görüntüsü

DKÇ her 1000 yeni doğanın 1-1.5 inde görülür. Kız çocuklarda 6-9 kat daha fazla görülür.Sebebi bilinmemektedir. İntrauterin malpostür(anne karnındaki  kötü duruş), ligamentöz laksite,(eklem bağlarının gevşekliği) genetik faktörler, postnatal(doğum sonrası) çevresel faktörler suçlanmaktadır. Kalça çıkık olanların %60 ı ilk bebeklerdir. Makat gelişinde sıktır.

Ailenin dikkat etmesi gereken durumlar :

Bebeğinin altını değiştirilirken çok ağlıyorsa, bir bacak diğerine göre daha az hareket ediyorsa, tembellik gösteriyorsa, heriki bacaktaki kıvrımlar arasında fark varsa, ailede kalça çıkıklığı varsa mutlaka bir ortopediste  başvurmalı. Teşhis genellikle ortopedistin muayenesiyle konulur. Ancak 9 aydan küçüklerde ultrasonografi, daha büyüklerde düz grafi  teşhis için yeterlidir. Erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Yürümeden önceden teşhis edilenlerde başarı oranı %100 e yakındır ancak tanı ve tedavide gecikme başarı oranını azaltır.[/vc_column_text][vc_column_text]

Osteoporoz

• Kemiğin mineral içeriğinin azalması
• Dayanıklılığının azalması

Kalitesinin İnsan vücudunda iki tür kemik vardır:

Kortikal kemik %80

Trabeküler kemik % 20

Yumuşak, arıpeteği görünümünde, uçlarda bulunan, ağırlık ve yükü absorbe eden kemik türüdür. Kemik erimesine bağlı kırıklardan ençok trabeküler kemik etkilenir.

Osteoporoz ençok yük taşıyan kemikleri etkiler

• % 47 omurgalarda
• % 20 kalça kemiğinde
• %13 bileklerde
• %20 diğer kemiklerde görülür
• Kadınlarda erkeklerden daha fazla görülür
• Ülkemizde 1998 yılında 12 aylık sürede polikliniğe başvuran 1560, 65 yaş üzeri hastanın incelendiği bir çalışma :
• 1026 kadın
• 534 erkek
• Gonartroz %33
• Osteoartrit %19.9
• Osteoporoz %14 saptanmış.

Kaynak :Geriatri Dergisi

Osteoporozun Risk grupları

• Yaş
• Kadın
• İnce kemik yapılı olanlar
• Menapoz
• Ameliyatla overleri (yumurtalık) alınanlar
• Beslenme faktörü (ca,süt,süt ürünü az alanlar)
• Hayatlarında eksersize önem vermeyenle
• Sigara içenler
• Aşırı alkol alanlar
• Kortizon kulananlar

Hipertroidi

• 70 yaş üzerindeki kadınların %21 de hiç şikayeti olmasa da grafide osteoporoz saptanır.
• Kalça kemiği kırığı riski menapozdan 10-15 yıl sonra artmaya başlar.
• Bu kırıkların yaklaşık %15 i ilk 3 ayda ölümle sonuçlanır. %50 si sakatlıkla sonuçlanır.

TEŞHİSİ

• Kemiğiniz kırılana, kamburlaşana ve boyunuz kısalana kadar osteoporoz belirtilerini farketmeyebilirsiniz.
• Aşikar belirtiler oluşana kadar sessiz bir dönem geçirebilirsiniz.
• Risk grubunda iseniz.
• Fizik muayene
• Röntgen
• Kan idrar tahlilleri
• Kemik mineral yoğunluğu ölçümü (DEXA) kesin tanı koyucudur.

TEDAVİSİ

Kemikten mineral kaybını önleme esasına dayanır:

Menapoz ise:

• Östrojen kullanılmalı
• Kalsiyum 1000mgr/gün
• Calsitonin
• Bisfosfonatlar
• Düzenli eksersiz, yürüyüş
• D vitamini ve güneşlenme

OSTEOPOROZUN GİDİŞATI

Uygun tedavi ile hastalığın ilerlemesi durdurulabilir veya yavaşlatılabilir.

Osteoporoz, ortalama yaşam süresini etkilemese de yaşam kalitesini oldukça etkiler.

OSTEOPOROZ NASIL ENGELLENİR:

Kemik sağlığımızı korumak hiç de zor değildir.

• Sigara,alkol alışkanlığından vazgeçmek
• Kalsiyumdan zengin gıda almak
• Günde 10 dk güneşlenmek
• Spor yapmak (yürüyüş, eksersiz)

OSTEOPOROZDA DİYET

• Meşrubatların içilmemesi
• Fazla fosfor içeren gıdaların yenmemesi
• Hayvansal proteinlerin azaltılması
• Bitkisel proteinlerin arttırılması(baklagiller)
• Süt ve süt ürünlerinin çokça tüketilmesi

DÜŞME VE YAŞLILIK

Yaşlandıkça, düşüp bir yerini kırma riski de artar.

• Kas zayıflığı.
• Görme bozukluğu.
• Kronik hastalık
• devamlı alınan ilaçlar nedeni ile oluşan baş dönmesi düşmeye neden olur.
• DÜŞMEKDEN KORUNMA
• Kas gücünü arttıran eksersiz yap.
• Alçak ökçeli, kaymayan ayakkabılar kullan
• Düzenli göz muayenesi ol.
• Tansiyon ve şekerin ani yükselip düşmesine dikkat et.
• En sık yaşlı düşmeleri banyoda oluyor. Banyoya,mutfağa, merdivenlere yaşlılarımızın tutunacakları tutamaklar yaptıralım.
• Evimizin ışıklandırmasında yaşlımızı dikkate almalıyız. Gereken yerlere gece aydınlatmaları yapmalıyız.
• Küçük kayabilen halılar sermeyin.
• Halıları sabitleyin.
• Kaymayan cilalar kullanın.
• Ayak altındaki elektirik kordonlarını kaldırın
• Mutfakta alet edavatı kolay erişilir yere koyun.